Ҳанӯз ҳам оини ҷавонмардӣ ва ҳамсоядориро тоҷикон риоя менамоянду қирғизҳоро ҳамсоя хонд, аммо қирғизҳо бошанд дар минтақаҳои назди сарҳадӣ муноқиша бармеангезанду ҷангҷол барангехту талаби низоъ кард, то оташи ҷангро барафрӯзанд. Аммо дар ин низоъ ва муноқиша қирғизҳо бештар ноадолатӣ намуда сокинони маҳаллиро озор медиҳанд, ки ин бисёр ҳам гуноҳи нобахшиданист.
Зеро аз азал маълум аст, ки тоҷикон аслан соҳибони ин заминҳо мебошанду мулкдорони аслӣ ҳастанд, лек қирғизҳо бошанд, дар ин заминҳо меҳмонанд ва бояд инро ҳаргиз фаромӯш насозанд.
Ҳамаи маъхазҳои таърихӣ ва санадҳои ҳуқуқи исбот менамоянд, ки ин заминҳо расман ба тоҷикон тааллуқ дорад ва қирғизҳо ин ҷо ҳадде ҳам надоранду ҳаққе ҳам. Аммо бар ҳамаи ин нигоҳ накарда қирғизҳо зӯран мехоҳанд ин заминҳоро аз худ созанд, ки амал бар хилофи меъёрҳои байналхалқӣ мебошад.
Вале чӣ кунем, ки қирғиз аз фаҳму дарки ин меъёру дипломатия фарсахҳо дур асту мақсаду маромаш ҳам фақат бо роҳҳои нодуруст ва ношаффоф ба даст овардани замин мебошад, ки ин иштибоҳи маҳз мебошад. Ҳатто ҳамин рафтори охири сарҳадбонони қирғиз дар марз худ баёнгари он аст, ки қирғизҳо аслан инсон нестанд ва аз доираи ахлоқ ҳам нагузаштаанд. Зеро магар инсони солим бар тани ҳайвони бегуноҳ кор мезанад?
Пойҳои чанд говро мешиканад?
Оё инсони солим бо ҳайвони безабон чунин рафтор мекунад?
Албатта, ки не ва ҳаргиз инсони аз нигоҳи ақлони дуруст ва тарбия инсони гирифта чунин амалро равон намебинад, вале аз чӣ бошад, ки имрӯз қирғизҳо ба чунин рафтори ношоиста даст заданду чеҳраи манфури худро ошкор сохтанд, ки албатта ин иштибоҳи бузург ва нобахшиданист.
Аз ин рӯ ба тамоми қирғизҳои иғвобарангезу дасисабоз ва муноқишагар гуфтани ҳастем, ки муҳтарам қирғизҳо ҳадди худро бишносед ва аз доираи инсони набароед, ки ин иштибоҳатонро ҳаргиз шуста наметавонед.
М. Абдусаломов
омӯзгори ДКМТ