Коррупсия ба рушди ҳар як давлат ва тамоми соҳаҳои ҷомеа зарари ҷиддӣ мерасонад, пешрафтро суст мекунад, давлатро аз дарун хароб мекунад, мардумро хароб мекунад, боиси поймол шудани ҳуқуқу манфиатҳо мегардад. Имрӯз мубориза бо ин ҷиноят ба яке аз масъалаҳои мубрами ҷаҳон табдил ёфтааст. Айни замон дар мамлакати мо тамоми заминаҳои ҳуқуқӣ барои мубориза бо коррупсия фароҳам оварда шудаанд. Дар ин бобат аз хар яки мо хушьёрӣ ва масъулиятшиносӣ талаб карда мешавад.
Суханони Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки «Бо коррупсия ҳеҷ гоҳ ба ҳадафҳои худ намерасем» маънои бузург дорад. Воқеан, дар ҷое, ки фасод, ҳақиқату адолат, рушди ягон соҳа ҳаст, мо ба ҳадафҳои худ расида наметавонем. Коррупсия дағалона вайрон кардани қонун аст. Рӯзҳои фасод кӯтоҳ аст.
Коррупсия – истифодаи ғайриқонунӣ аз мансаб ва мансаби хизматии худ ба манфиати шахсӣ ё манфиатҳои шахсони дигар бо мақсади ба даст овардани фоида, инчунин пешниҳоди ғайриқонунии чунин сарват мебошад.
Сатҳи баланди фасод омилест, ки обрӯи байналмилалии кишварро паст мекунад ва ба муҳити сармоягузорӣ таъсири манфӣ мерасонад. Аз ин рӯ, ба фасодкорӣ имконнопазир аст.
Илова бар ин, дар солҳои охир давлати мо барои мубориза бо ин беморӣ, аз байн бурдани омилҳое, ки барои пайдоиши он шароит фароҳам меоранд, пешгирии он ва аз реша дур кардани он кӯшишҳои ҷиддӣ ба харҷ дода шудааст. Аз ҷумла, Қонун «Дар бораи мубориза бар зидди коррупсия» ва як қатор санадҳои зерқонунӣ дар асоси он қабул ва амалӣ мегарданд. Дар айни замон аз ҷониби ҳар як ниҳоди давлатӣ барои мубориза бо ин беморӣ барномаву тадбирҳо таҳия ва амалӣ мешаванд. Аз ҷумла, фасод дар Вазорати адлия душмани рақами як эълон шудааст. Барои ба саноати бе коррупсия табдил додани система талошҳои бесобиқа сурат гирифта, натиҷаҳои муассир ба даст оварда мешаванд. Ҳамзамон ҷиҳати ҷорӣ намудани низоми риояи қонунгузории зиддикоррупсионӣ дар Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тадбирҳо андешида мешаванд. Мақсад аз он иборат аст, ки дар саноат барои ришвахорӣ комилан имкон надиҳад. Низоми риояи идоравӣ чораҳои пешгирикунандаро оид ба пешгирии вайронкунии қонунҳои амалкунанда ва ҳуҷҷатҳои дохилии идоравӣ бо мақсади таъмини иҷрои меъёрҳои касбӣ ва ахлоқӣ дар сатҳи баланд, коҳиш додани хатарҳои марбут ба риоя накардани қонунгузорӣ ва қоидаҳои дохилӣ ва бартараф намудани зарари ҷиддии моддӣ дар бар мегирад ва аз даст додани мавқеъ ба маҷмӯи чораҳо ва чораҳои пешгирикунанда дахл дорад.
Ҷиҳати мусбии риояи зиддикоррупсионӣ дар он аст, ки он тамоюли коррупсиониро коҳиш медиҳад, он барномаест, ки барои рафъи хатари ҳуқуқвайронкуниҳои коррупсионӣ аз ҷониби кормандон, осеб расонидан ба обрӯ ва иқтисоди ташкилот дар натиҷаи истифодаи захираҳои моддии ташкилот пешбинӣ шудааст ба манфиати шахси ё бойшавӣ ба ҳисоб меравад.
Илова бар ин, Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои пурра аз байн бурдани ин бадӣ ба ҷанбаҳои хурду ба назар ночиз таваҷҷӯҳ зоҳир мекунад. Масалан, меҳмоннавозии тоҷикӣ, ки як кори оддии рӯзгор маҳсуб мешавад, метавонад барои амалҳои ғайриқонунӣ низ замина эҷод кунад.
Мумкин аст, ки саргарм кардани кормандони система ҳангоми сафари хидматӣ ба минтақаҳо кори ночиз ба назар расад, аммо дар натиҷа дигар ҳолатҳои ногувор, аз қабили ҷамъоварии маблағ барои меҳмондорӣ, даъвати онҳо ба корҳои ғайриқонунӣ, чашм пӯшидан ба миён меоянд, ба хатогихои содиршуда ба ҳисоб меравад. Ба ин далел, кормандони Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи ҳангоми сафари хидматӣ ба минтақаҳо ба ошхонаҳои умумӣ бо кормандони система ва дигар идораҳо рафтан манъ карда шуд.
Дар ин маврид бояд гуфт, ки агар шаҳрвандони мо ба фаъолияти онҳо назорат накунанд, аз ҳодисаҳои ба мисли фасоду тамаъҷӯӣ ба ниҳодҳои дахлдори давлатӣ огоҳӣ надиҳанд ва огоҳ накунанд, аз ин иллат комилан халос шудан ғайриимкон аст. Яке аз ҳолатҳои таассуфовар он аст, ки дар натиҷаи даст задан ба коррупсия номи кормандоне, ки ба фаъолияти меҳнатии худ содиқона ва содиқона хизмат намудаанд, бо чунин кирдорҳои баъзе ашхос бо ниятҳои нопок доғдор мешаванд.
Мо аз решаҳои ин бадӣ танҳо дар сурате раҳо ёфта метавонем, ки дар роҳи як ҳадаф муттаҳид шавем, баҳри ободии кишвар, фардои халқ ва ояндаи худ. Бояд ҳар яки мо мубориза бо ҳар навъ фасодро нахуст аз худамон оғоз намуда, ба муқобили он аз ҷиҳати рӯҳонӣ ва ҳуқуқӣ омода бошем ва дарки сатҳи хатари ин бадӣ ба ояндаи ҷомеаамонро дарк намоем. Дар мубориза бо коррупсия дар ҳоле натиҷаи муассир ба даст овардан мумкин аст, ки шаҳрвандони мо, яъне ҳар як фард аҳамияти нақш ва рафтори худро дар ҷомеа дарк намуда, масъулиятро ҳис кунад. Ҳар як шаҳрванд бояд аз ҳуқуқҳои худ нотарсона пурра истифода барад, ба поймол шудани онҳо бо ягон воситаи қонун роҳ надиҳад, нисбат ба амалҳои мансабдорон бепарво набошад, дар ҳолати сар задани беадолатӣ итоат карда, дар вазъият хомӯш набошад ва бо ҷидду ҷаҳд иҷро намояд. Ухдадорихои вай на танҳо бар зидди коррупсия, балки ба муқобили ҳама гуна муборизаи мукаммали чинояткорӣ имконпазир мегардад.
Декани факултети корҳои кӯҳӣ
Самадова Г.М.