«Изҳороти Ташиев (раиси КДАМ Қирғизистон Қамчибек Ташиев – тавз. ред) нисбати Ворух асосан иғвогарона аст: пешниҳод кардани он чизе, ки априорӣ барои тарафи дигар ғайри қобили қабул мебошад, маънои қасдан тамоми раванди гуфтушунидро ба бунбасти сарбаста бурда расониданро дорад. Ва агар дидаву дониста набошад, пас ин бояд аз нотавонии мутлақ ва надоштани қобилияти баҳо додани воқеъбинонаи ҳодисаҳо шаҳодат диҳад», — гуфт сиёсатшинос ва коршинос оид ба Ховари Миёна ва Осиёи Марказӣ Александр Князев имрӯз ба «Азия-Плюс».
Ба гуфтаи вай, хомӯшии ҷониби Тоҷикистон дар ин вазъ – «рафтори ба истилоҳи мулоим ғайриконструктивӣ ва рафтори ҷониби Қирғизистон асоснок ба назар мерасад: чаро мушкилоти бе ин ҳам амалан ҳалнашавандаро боз ҳам шадидтар кардан, ҷанг эълон накунед».
«Аммо ин изҳорот, аз рӯи мушоҳидаҳои ман, босуръат ва бисёр сахт мундариҷаи миллатгароии зидди қирғизро дар байни тоҷикон, новобаста аз мавқеи расмии Душанбе, шадидтар кард. Фикр мекунам, ки вокуниши дахлдор аз ҷониби Қирғизистон дер давом нахоҳад кард, яъне маънои онро дорад, ки дараҷаи умумии потенсиали низоъ зиёд мешавад», — чунин мешуморад коршинос.
Князев мегӯяд, ки на ҷониби Қирғизистон ва на ҷониби Тоҷикистон ба ҳалли ин мушкилот омода нестанд, зеро ҷамъшавии зиддиятҳо дар сатҳҳои гуногун аз қадимулайём — аз шахсияти маъмулӣ то байнидавлатӣ идома дорад.
«Ягона роҳи ҳалли чунин мушкилоти марзӣ-ҳудудӣ табодули ҳамоҳангшудаи минтақаҳои баҳсии ба ҳам баробар мебошад. Роҳи дигар вуҷуд надорад, аммо ҳоло он ҳам ба назар номумкин аст, алалхусус бо назардошти рафтори на ҳама вақт муносиби мансабдорон. Ҳарду ҷониб барои мубодилаи мутамаддин бо таъмини ҷуброни зарурӣ ба аҳолӣ захираҳо надоранд ва ин ҳатман муноқишаҳои навро ба вуҷуд меорад, ки дар ҳарду ҳолат ҳам хусусияти иҷтимоӣ доранд, аммо яқинан бо истифода аз тасвири гунаҳгор шарҳ дода мешаванд», — гуфт Князев.
Ба гуфтаи ӯ, тахмин кардан осон аст, ки дар байни аҳолии қирғиз кӣ гунаҳгор эътироф мегардад ва кӣ дар байни аҳолии тоҷик гунаҳгор шинохта мешавад.
«Кори заҳматталаб ва тадриҷӣ зарур буда, барои иваз кардани қитъаҳои замин ҳадди аққал як тимсоли мусбат лозим аст, ки баъдан метавон ба он такя кард ва бори дигар таъкид менамоям, ки ин кори имконпазири ягонаи мушкилро идома дод», — хулоса кард Александр Князев.
Аммо, ҷомеаи Тоҷикистон аз ин изҳорот ба ташвиш афтод: корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ флешмоби «Ворух иваз нахоҳад шуд»-ро оғоз карданд ва эълом доштанд, ки омодаанд бо ҳар роҳ аз заминҳои худ дифоъ мекунанд. Дар ин мавзӯъ коршиносон ва рӯзноманигорон, ходимони фарҳанг ва собиқ мансабдорон низ суханронӣ карданд.
Аз ҷумла, собиқ вазири корҳои хориҷии Тоҷикистон Ҳамрохон Зарифӣ дар бораи шахсияти раиси Кумитаи давлатии амнияти миллии Қирғизистон гуфта гузашта, изҳороти ӯро комилан ҳазён хонд.
Манбаъ — CenterAsia